Για έναν καπνιστή, η διακοπή της ανθρωποκτόνου αυτής συνήθειας αποτελεί το σημαντικότερο βήμα για τη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας της καθημερινότητάς του, καθώς και για την επιμήκυνση της ζωής του.
Φυσικά, η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη λεκτικά, αλλά δύσκολη και δυσάρεστη ως εμπειρία. Αυτό οφείλεται στον εθισμό που προκαλεί το κάπνισμα μέσω της νικοτίνης, ενώ φυσικού ναρκωτικού που περιέχεται στον καπνό και είναι εξίσου εθιστικό με ουσίες όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη. Παράλληλα, έχει αποδειχτεί πως στους χρόνιους καπνιστές παρατηρείται τόσο σωματική, όσο και ψυχολογική εξάρτηση.
Παρά ταύτα, τα οφέλη από τη διακοπή του είναι τόσο κεφαλαιώδη, και οι κίνδυνοι από τη συνέχισή του τόσο σοβαροί, ώστε είναι αδικαιολόγητη η όποια σχετική καθυστέρηση. Μια σύντομη επισκόπηση των οφελών για τον οργανισμό θα είναι εξίσου διαφωτιστική και ενθαρρυντική.
Οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος
Υγεία και κάπνισμα
Είναι ελάχιστα τα σημεία του οργανισμού που δεν ζημιώνονται σοβαρά από την κατανάλωση καπνού και την πρόσληψη νικοτίνης στο σώμα. Αντίθετα, δεν υπάρχει ζωτικό όργανο και αδένας του οποίου η λειτουργία δεν επιβαρύνεται σε σημαντικό βαθμό εξαιτίας του.
Είναι αποδεδειγμένο πως το κάπνισμα επιδρά βλαπτικά στο DNA των κυττάρων προκαλώντας εξαλλαγή γονιδίων σε ογκογονίδια, τα οποία με τη σειρά τους επιφέρουν καρκινογένεση. [για περισσότερες πληροφορίες δείτε: καρκινογόνοι συνήθειες και τι είναι καρκίνος]. Ο καρκίνος, όμως, δεν είναι η μόνη ζοφερή προοπτική που ελλοχεύει για τον καπνιστή.
Το κάπνισμα επιδρά καταστρεπτικά στη γενικότερη λειτουργία των πνευμόνων, προκαλώντας σε πολλές περιπτώσεις πνευμονία και άλλες πνευμονικές διαταραχές, όπως εμφύσημα και χρόνια βρογχίτιδα. Η καρδιά επιβαρύνεται το ίδιο σοβαρά: ένας καπνιστής έχει διπλάσιες πιθανότητες καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων από έναν μη καπνιστή, ενώ είναι επαρκώς τεκμηριωμένη η συσχέτιση στυτικών δυσλειτουργιών και απώλειας της όρασης με την κατανάλωση καπνού.
Οι επιπτώσεις για την εμφάνιση των καπνιστών είναι ανάλογες: πρώιμη δερματική γήρανση, σκούρες κίτρινες αποχρώσεις στα δόντια, τα νύχια και τα δάχτυλα, εξαιρετικά δύσοσμη αναπνοή, προβλήματα στην υγεία και την εμφάνιση της οδοντοστοιχίας και των ούλων, δύσοσμα ρούχα και μαλλιά.
Ας μην λησμονούμε, επίσης, τις επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής: η έλλειψη αντοχής καθιστά πολλές ευχάριστες και διασκεδαστικές ασχολίες απαγορευτικές ή σπάνιες για έναν καπνιστή, και μπορεί να επιφέρει μειωμένη εργασιακή απόδοση.
Η συνισταμένη όλων αυτών των συγγενών προβλημάτων καθιστά την παρατηρούμενη αύξηση του αριθμού των καπνιστών παγκοσμίως ένα από τα πιο δυσερμήνευτα φαινόμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
* «Σήμερα είναι δύσκολη μέρα. Το κόβω αύριο» - η μέρα που θα φανούν τα πρώτα προβλήματα υγείας εξαιτίας του καπνίσματος θα είναι πολύ πιο δύσκολη.
* «Δε σε σκοτώνει το τσιγάρο, αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις. Ο θείος μου κάπνιζε σαν φουγάρο και έζησε μέχρι τα ενενήντα του» - είναι βέβαιο ότι ο εκάστοτε «αιωνόβιος καπνιστής θείος» που όλοι οι καπνιστές έχουν θα ζούσε σχεδόν άλλα δεκαπέντε ή και περισσότερα χρόνια αν δεν κάπνιζε. Αν ισχύει το «αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις» τότε γιατί λέμε στα παιδιά μας να σταματούν στο κόκκινό φανάρι; Γιατί δεν τα αφήνουμε να παίζουν μες το δρόμο; Πώς θα μας φαινόταν αν μας απαντούσαν: «μπαμπά, μη φοβάσαι, αν είναι να πεθάνω θα πεθάνω;»
* «Ο αέρας που ανασαίνουμε είναι πιο επιβλαβής από το τσιγάρο» - το τσιγάρο είναι πολύ πιο καρκινογόνο από τον οποιοδήποτε «αέρα».
* «Ούτως ή άλλως από κάτι θα πεθάνουμε» - προφανώς, αλλά μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να ζήσει περισσότερο και να δώσουμε τη χαρά στα αγαπημένα μας πρόσωπα να μας έχουν μαζί τους για όσο το δυνατόν πιο πολλά χρόνια.
* «Τι αξίζει η ζωή χωρίς ένα τσιγάρο;» - αξίζει πολλά, τα οποία ένας καπνιστής, δυστυχώς, κινδυνεύει να χάσει.
« Πότε είναι ο κατάλληλος καιρός να το κόψω;»
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι εύκολη: τώρα! Ανεξάρτητα από το πόσα χρόνια καπνίζετε και τι ποσότητες καπνού καταναλώνετε, η άμεση διακοπή του καπνίσματος σε οποιαδήποτε ηλικία θα ωφελήσει τον οργανισμό σας. Φυσικά, όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο: σύμφωνα με στατιστικές έρευνες, όσοι διακόπτουν το κάπνισμα πριν τα 50 μειώνουν στο μισό τις πιθανότητες να πεθάνουν τα επόμενα 15 χρόνια!
Η Αμερικανική Καρκινική Ένωση έχει καταρτίσει έναν κατάλογο με τα οφέλη του καπνίσματος βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, βάσει διαφόρων έγκυρων μελετών. Οι παρατηρήσεις της είναι αφυπνιστικές:
20 λεπτά μετά το τελευταίο τσιγάρο: οι καρδιακοί παλμοί πέφτουν και μειώνεται η αρτηριακή πίεση.
12 ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο: το ποσοστό μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα πέφτει σε κανονικά επίπεδα.
2 με 3 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Βελτιώνεται η καρδιαγγειακή κυκλοφορία και αυξάνεται η λειτουργία των πνευμόνων.
1 με 9 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Μειώνεται ο βήχας και η δυσχέρεια στην αναπνοή. Οι πνεύμονες είναι ξανά σε θέση να αποβάλλουν βλέννες από το εσωτερικό τους, με αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου λοιμώξεων στο αναπνευστικό.
1 έτος μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου είναι ήδη μισός σε σχέση με έναν εν ενεργεία καπνιστή.
5 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εγκεφαλικού για έναν πρώην καπνιστή θα είναι ο ίδιος με αυτόν ενός μη καπνιστή 5 με 15 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος.
10 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Το ποσοστό θνησιμότητας για καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα εδώ και δέκα χρόνια είναι μισό από το αντίστοιχο ποσοστό στους καπνιστές. Το αυτό ισχύει και για κακοήθεις νεοπλασίες του στόματος, της περιοχής του λαιμού, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης, του τραχήλου της μήτρας και του παγκρέατος.
15 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου έχει ισοσκελιστεί με αυτόν ενός μη καπνιστή.
Παράλληλα, παρατηρούνται οφέλη που εμφανίζονται αμέσως μετά τη διακοπή του καπνίσματος και ενισχύονται σταδιακά όσο παραμένει ο πρώην καπνιστής μακριά από τα τσιγάρα του:
* Μειώνεται η δυσοσμία στην αναπνοή
* Υποχωρεί το κιτρίνισμα της οδοντοστοιχίας, των δαχτύλων και των νυχιών
* Εξαφανίζεται η δυσοσμία των ρούχων και των μαλλιών
* Βελτιώνεται η αίσθηση της γεύσης
* Επανέρχεται η αίσθηση της όσφρησης
* Αυξάνεται η αντοχή
Συμπτώματα Αποχής
Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο ένας πρώην καπνιστής ξεκινά και πάλι να καπνίζει είναι τα γνωστά επακόλουθα συμπτώματα, σωματικά και ψυχολογικά, που γίνονται αισθητά λίγες μόλις ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο. Φυσικά, όσο περισσότερα χρόνια καπνίζει ένα άτομο, τόσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα αυτά.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν ζαλάδα (τις πρώτες δύο μέρες), εκνευρισμό, μελαγχολική διάθεση, σύγχυση, νευρικότητα, άγχος, ευερεθιστότητα, διαταραχές στον ύπνο (αϋπνία, ανησυχία), δυσκολία συγκέντρωσης, ανία, πονοκεφάλους, αίσθημα κόπωσης, αυξημένη όρεξη για φαγητό, πρόσληψη βάρους, βραχνάδα, καταρροή, ενοχλήσεις στο στήθος, δυσκοιλιότητα, βήχα, ξηροστομία.
Πώς να κόψω το κάπνισμα;
Ένας διάσημος καπνιστής κάποτε είπε: «η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη: εγώ το έχω κόψει χιλιάδες φορές!»
Είναι αλήθεια πως για οποιονδήποτε καπνιστή η διακοπή της εθιστικής αυτής συνήθειας είναι δύσκολή. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι το ίδιο δύσκολη για όλους. Πολλοί αποφασισμένοι πρώην καπνιστές κατόρθωσαν να κόψουν μονομιάς το κάπνισμα μέσα σε μια μέρα, ενώ άλλοι χρειάστηκε να παλέψουν εβδομάδες ή και μήνες ώσπου να κατορθώσουν να απαλλαχτούν τελείως από αυτό.
Προσοχή στις «εύκολες λύσεις»!
Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα τα οποία υπόσχονται να βοηθήσουν έναν καπνιστή να διακόψει τις κακές του συνήθειες. Μολονότι ορισμένα από αυτά μπορεί να είναι όντως υποβοηθητικά, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί μήπως εξαπατηθείτε.
Θεραπείες νικοτίνης – φαρμακευτικές ουσίες – φίλτρα – ηλεκτρονικά τσιγάρα κ.ά.
Διάφορα άλλα σκευάσματα στοχεύουν στην υποβοήθηση του καπνιστή απαλλάσσοντας τον από τα φυσικά συμπτώματα της αποχής και δίνοντάς του τη δυνατότητα ευκολότερης απεμπλοκής του από το ψυχολογικό και συναισθηματικό του εθισμό. Πρακτικά, αυτό επιτυγχάνεται μέσω παροχής νικοτίνης στον οργανισμό από μαστίχες, επιθέματα, ψεκαστήρες, σκευάσματα εισπνοών κτλ.
Είναι κατάλληλο να ζητηθεί ιατρική συμβουλή προτού γίνει οποιαδήποτε χρήση τέτοιου σκευάσματος, ιδιαίτερα από άτομα ευαίσθητων ομάδων, όπως έγκυες γυναίκες. Δεν είναι κατάλληλα όλα τα σκευάσματα για όλους τους καπνιστές καθώς η επιτυχία τους εξαρτάται από την ποσότητα τσιγάρων που κατανάλωνε το άτομο προτού χρησιμοποιήσει ένα σκεύασμα, ενώ συχνά η χρήση τους επιφέρει κάποιες παρενέργειες.
Είναι, επίσης, σημαντικό να υπογραμμιστεί πως βοηθήματα αυτού του είδους δεν απαλλάσσουν από τον εθισμό, και συνεπώς δεν αποτελούν από μόνα τους τη λύση. Απλά βοηθούν τον καπνιστή να αντιμετωπίσει πρώτα το συναισθηματικό εθισμό και, στη συνέχεια το σωματικό.
Κυκλοφορούν, επίσης, στη φαρμακευτική αγορά διάφορες ουσίες σε χάπια οι οποίες είναι σχεδιασμένες να βοηθήσουν στην αποχή από το κάπνισμα. Πολλά από αυτά τα σκευάσματα, τα οποία συνήθως δεν περιέχουν νικοτίνη, στοχεύουν στη μείωση της ευχαρίστησης που νιώθει ο καπνιστής την ώρα που καπνίζει ή στη μείωση της έπειξης για τσιγάρο.
Ορισμένοι συστήνουν την ύπνωση, το βελονισμό και την ομοιοπαθητική ως κατάλληλες μεθόδους για τη διακοπή του τσιγάρου. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη μελέτη που να αποδεικνύει ότι βοηθούν με οποιονδήποτε τρόπο στην παύση του καπνίσματος.
Τέλος, μια σύντομη αναφορά στα περίφημα ηλεκτρονικά τσιγάρα που άρχισαν να κυκλοφορούν ευρέως την τελευταία πενταετία είναι επιβεβλημένη. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι συσκευές εισπνοής νικοτίνης που έχουν όλα τα εμφανισιακά χαρακτηριστικά ενός πραγματικού τσιγάρου.
Ανεξάρτητα από την ασφάλεια ή όχι αυτών των σκευασμάτων, η οποία πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη από οποιονδήποτε επίδοξο χρήστη, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να καταδεικνύουν πως τέτοιου είδους προϊόντα όντως βοηθούν κάποιον να διακόψει το κάπνισμα.
«Θα μου πείτε τελικά πώς να κόψω το κάπνισμα;»
Είναι προφανές από τις πληροφορίες που παρατέθηκαν πως δεν υπάρχει «χρυσή συνταγή» ή «μαγικό κόλπο» για τη διακοπή του καπνίσματος. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες συμβουλές που πάντοτε βοηθούν τον εν ενεργεία καπνιστή να περάσει στις τάξεις των πρώην καπνιστών, τις οποίες και παραθέτουμε:
* Αποφασίστε γιατί θέλετε να κόψετε το κάπνισμα. Οι λόγοι μπορεί να ποικίλουν: προσωπική υγεία και ποιότητα ζωής, προστασία της οικογένειας και των φίλων σας, λόγοι συνείδησης κ.ά. Όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα κίνητρα στη διάνοιά σας, τόσο πιο αποφασισμένος θα είστε, και τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας.
* Ορίστε συγκεκριμένη μέρα διακοπής. Μην το αφήνετε στην τύχη ή στη διάθεση της στιγμής. Αυτό βοηθά στην ψυχολογική προετοιμασία. Είναι αλήθεια ότι η απότομη διακοπή επιφέρει εντονότερα συμπτώματα αποχής, αλλά είναι επίσης τεκμηριωμένο πως έτσι διαρκούν πολύ λιγότερο. Από την ημέρα που θα ορίσετε και εξής μην καπνίσετε καθόλου!
* Ενημερώστε για την απόφασή σας τον οικογενειακό και κοινωνικό σας περίγυρο, ζητήστε τους να μην καπνίζουν μπροστά σας και αναδιοργανώστε τους προσωπικούς σας χώρους πετώντας όλα τα τσιγάρα, τα τασάκια και οποιαδήποτε άλλα είδη καπνιστή. Φροντίστε να αποβάλλετε από τα ρούχα σας την όποια μυρωδιά καπνού μπορεί να φέρουν.
* Αποφύγετε μέρη και συναναστροφές που θα δυσχεράνουν την προσπάθειά σας. Ασχοληθείτε με δημιουργικές και αθλητικές δραστηριότητες (περπάτημα, κολύμπι) την ώρα που οργανισμός σας αποζητά τσιγάρο. Κρατήστε τα χέρια σας απασχολημένα και μασήστε μια μαστίχα ή μια καραμέλα.
* Αποταμιεύστε τα χρήματα που θα ξοδεύατε για την αγορά τσιγάρων και πάρτε ένα δώρο στον εαυτό σας ή την οικογένειά σας.
* Σε στιγμές εκνευρισμού ή έντασης αναπνεύστε αργά και βαθιά.
* Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με χυμούς και άφθονο νερό και αποφύγετε το αλκοόλ.
* Μην απογοητεύεστε από τις υποτροπές, αλλά να είστε αυστηρός με τον εαυτό σας.
* Αποφύγετε τις εκλογικεύσεις του είδους «δικαιούμαι ένα μετά από τόσες προσπάθειες». Συνεχίστε τις προσπάθειες ώσπου να τα καταφέρετε.
* Μην αποθαρρυνθείτε από μια παροδική αύξηση του βάρους σας. Μελέτες έχουν καταδείξει πως η διακοπή του καπνίσματος επιφέρει αύξηση το πολύ πέντε κιλών, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω ισορροπημένης διατροφής και τακτικής μετριοπαθούς άσκησης. Μην ξεχνάτε ότι οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι πολύ μεγαλύτερα από την όποια αύξηση βάρους μπορεί να προκύψει.
* Μην επαναπαύεστε! Ξαφνικές επιθυμίες για κάπνισμα μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή, ακόμη και χρόνια αφότου το έχετε κόψει. Αντισταθείτε στοχαζόμενοι τα οφέλη και την προσπάθεια που έχετε καταβάλει όλο αυτό το διάστημα.
Όλοι οι καπνιστές μπορούν να κόψουν το κάπνισμα. Αρκεί να το θελήσουν και να προσπαθήσουν. Είναι ένα δώρο που το οφείλουν τόσο στον εαυτό τους, όσο και στα αγαπημένα τους πρόσωπα. www.karkinos24.gr
Φυσικά, η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη λεκτικά, αλλά δύσκολη και δυσάρεστη ως εμπειρία. Αυτό οφείλεται στον εθισμό που προκαλεί το κάπνισμα μέσω της νικοτίνης, ενώ φυσικού ναρκωτικού που περιέχεται στον καπνό και είναι εξίσου εθιστικό με ουσίες όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη. Παράλληλα, έχει αποδειχτεί πως στους χρόνιους καπνιστές παρατηρείται τόσο σωματική, όσο και ψυχολογική εξάρτηση.
Παρά ταύτα, τα οφέλη από τη διακοπή του είναι τόσο κεφαλαιώδη, και οι κίνδυνοι από τη συνέχισή του τόσο σοβαροί, ώστε είναι αδικαιολόγητη η όποια σχετική καθυστέρηση. Μια σύντομη επισκόπηση των οφελών για τον οργανισμό θα είναι εξίσου διαφωτιστική και ενθαρρυντική.
Οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος
Υγεία και κάπνισμα
Είναι ελάχιστα τα σημεία του οργανισμού που δεν ζημιώνονται σοβαρά από την κατανάλωση καπνού και την πρόσληψη νικοτίνης στο σώμα. Αντίθετα, δεν υπάρχει ζωτικό όργανο και αδένας του οποίου η λειτουργία δεν επιβαρύνεται σε σημαντικό βαθμό εξαιτίας του.
Δεν είναι τυχαίο πως οι μισοί σχεδόν εν ενεργεία καπνιστές πεθαίνουν από νοσήματα σχετιζόμενα με την κατανάλωση καπνού, ενώ υπολογίζεται πως περίπου εκατό εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν πρόωρα τον εικοστό αιώνα εξαιτίας του τσιγάρου, αριθμός που ισοδυναμεί με τα θύματα και των δύο παγκόσμιων πολέμων!
Είναι αποδεδειγμένο πως το κάπνισμα επιδρά βλαπτικά στο DNA των κυττάρων προκαλώντας εξαλλαγή γονιδίων σε ογκογονίδια, τα οποία με τη σειρά τους επιφέρουν καρκινογένεση. [για περισσότερες πληροφορίες δείτε: καρκινογόνοι συνήθειες και τι είναι καρκίνος]. Ο καρκίνος, όμως, δεν είναι η μόνη ζοφερή προοπτική που ελλοχεύει για τον καπνιστή.
Το κάπνισμα επιδρά καταστρεπτικά στη γενικότερη λειτουργία των πνευμόνων, προκαλώντας σε πολλές περιπτώσεις πνευμονία και άλλες πνευμονικές διαταραχές, όπως εμφύσημα και χρόνια βρογχίτιδα. Η καρδιά επιβαρύνεται το ίδιο σοβαρά: ένας καπνιστής έχει διπλάσιες πιθανότητες καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων από έναν μη καπνιστή, ενώ είναι επαρκώς τεκμηριωμένη η συσχέτιση στυτικών δυσλειτουργιών και απώλειας της όρασης με την κατανάλωση καπνού.
Υπολογίζεται πως ένας καπνιστής περικόπτει περίπου δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή του! Γυναίκες που καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής ή γέννησης ολιγοβαρούς νεογνού, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο του βρέφους λίγες μέρες μετά τη γέννησή του.
Οι επιπτώσεις για την εμφάνιση των καπνιστών είναι ανάλογες: πρώιμη δερματική γήρανση, σκούρες κίτρινες αποχρώσεις στα δόντια, τα νύχια και τα δάχτυλα, εξαιρετικά δύσοσμη αναπνοή, προβλήματα στην υγεία και την εμφάνιση της οδοντοστοιχίας και των ούλων, δύσοσμα ρούχα και μαλλιά.
Ας μην λησμονούμε, επίσης, τις επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής: η έλλειψη αντοχής καθιστά πολλές ευχάριστες και διασκεδαστικές ασχολίες απαγορευτικές ή σπάνιες για έναν καπνιστή, και μπορεί να επιφέρει μειωμένη εργασιακή απόδοση.
Επίσης, η επιβάρυνση των μελών της οικογένειας και του φιλικού και κοινωνικού περίγυρου από το παθητικό κάπνισμα δεν είναι αμελητέα, και αποτελεί για πολλούς το βασικό λόγο για τον οποίο θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα. Μελέτες έχουν καταδείξει πως χιλιάδες μη καπνιστές έχουν βρει πρόωρο θάνατο από καρκίνο ή καρδιαγγειακές παθήσεις λόγω παθητικής πρόσληψης καπνού.
Η συνισταμένη όλων αυτών των συγγενών προβλημάτων καθιστά την παρατηρούμενη αύξηση του αριθμού των καπνιστών παγκοσμίως ένα από τα πιο δυσερμήνευτα φαινόμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Υπάρχουν πολλοί εσφλαμένοι τρόποι εκλογίκευσης για να μην κόψει ή να ξαναρχίσει κάποιος το κάπνισμα όπως:
* «Η κατάσταση απαιτεί τσιγάρο» - το κάπνισμα δε βοηθά στην επίλυση προβλημάτων. Δυστυχώς συμβάλλει στη δημιουργία νέων.
* «Η κατάσταση απαιτεί τσιγάρο» - το κάπνισμα δε βοηθά στην επίλυση προβλημάτων. Δυστυχώς συμβάλλει στη δημιουργία νέων.
* «Σήμερα είναι δύσκολη μέρα. Το κόβω αύριο» - η μέρα που θα φανούν τα πρώτα προβλήματα υγείας εξαιτίας του καπνίσματος θα είναι πολύ πιο δύσκολη.
* «Δε σε σκοτώνει το τσιγάρο, αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις. Ο θείος μου κάπνιζε σαν φουγάρο και έζησε μέχρι τα ενενήντα του» - είναι βέβαιο ότι ο εκάστοτε «αιωνόβιος καπνιστής θείος» που όλοι οι καπνιστές έχουν θα ζούσε σχεδόν άλλα δεκαπέντε ή και περισσότερα χρόνια αν δεν κάπνιζε. Αν ισχύει το «αν είναι να πεθάνεις θα πεθάνεις» τότε γιατί λέμε στα παιδιά μας να σταματούν στο κόκκινό φανάρι; Γιατί δεν τα αφήνουμε να παίζουν μες το δρόμο; Πώς θα μας φαινόταν αν μας απαντούσαν: «μπαμπά, μη φοβάσαι, αν είναι να πεθάνω θα πεθάνω;»
* «Ο αέρας που ανασαίνουμε είναι πιο επιβλαβής από το τσιγάρο» - το τσιγάρο είναι πολύ πιο καρκινογόνο από τον οποιοδήποτε «αέρα».
* «Ούτως ή άλλως από κάτι θα πεθάνουμε» - προφανώς, αλλά μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να ζήσει περισσότερο και να δώσουμε τη χαρά στα αγαπημένα μας πρόσωπα να μας έχουν μαζί τους για όσο το δυνατόν πιο πολλά χρόνια.
* «Τι αξίζει η ζωή χωρίς ένα τσιγάρο;» - αξίζει πολλά, τα οποία ένας καπνιστής, δυστυχώς, κινδυνεύει να χάσει.
« Πότε είναι ο κατάλληλος καιρός να το κόψω;»
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι εύκολη: τώρα! Ανεξάρτητα από το πόσα χρόνια καπνίζετε και τι ποσότητες καπνού καταναλώνετε, η άμεση διακοπή του καπνίσματος σε οποιαδήποτε ηλικία θα ωφελήσει τον οργανισμό σας. Φυσικά, όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο: σύμφωνα με στατιστικές έρευνες, όσοι διακόπτουν το κάπνισμα πριν τα 50 μειώνουν στο μισό τις πιθανότητες να πεθάνουν τα επόμενα 15 χρόνια!
Η Αμερικανική Καρκινική Ένωση έχει καταρτίσει έναν κατάλογο με τα οφέλη του καπνίσματος βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, βάσει διαφόρων έγκυρων μελετών. Οι παρατηρήσεις της είναι αφυπνιστικές:
20 λεπτά μετά το τελευταίο τσιγάρο: οι καρδιακοί παλμοί πέφτουν και μειώνεται η αρτηριακή πίεση.
12 ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο: το ποσοστό μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα πέφτει σε κανονικά επίπεδα.
2 με 3 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Βελτιώνεται η καρδιαγγειακή κυκλοφορία και αυξάνεται η λειτουργία των πνευμόνων.
1 με 9 μήνες μετά το τελευταίο τσιγάρο: Μειώνεται ο βήχας και η δυσχέρεια στην αναπνοή. Οι πνεύμονες είναι ξανά σε θέση να αποβάλλουν βλέννες από το εσωτερικό τους, με αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου λοιμώξεων στο αναπνευστικό.
1 έτος μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου είναι ήδη μισός σε σχέση με έναν εν ενεργεία καπνιστή.
5 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εγκεφαλικού για έναν πρώην καπνιστή θα είναι ο ίδιος με αυτόν ενός μη καπνιστή 5 με 15 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος.
10 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Το ποσοστό θνησιμότητας για καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα εδώ και δέκα χρόνια είναι μισό από το αντίστοιχο ποσοστό στους καπνιστές. Το αυτό ισχύει και για κακοήθεις νεοπλασίες του στόματος, της περιοχής του λαιμού, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης, του τραχήλου της μήτρας και του παγκρέατος.
15 χρόνια μετά το τελευταίο τσιγάρο: Ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου έχει ισοσκελιστεί με αυτόν ενός μη καπνιστή.
Παράλληλα, παρατηρούνται οφέλη που εμφανίζονται αμέσως μετά τη διακοπή του καπνίσματος και ενισχύονται σταδιακά όσο παραμένει ο πρώην καπνιστής μακριά από τα τσιγάρα του:
* Μειώνεται η δυσοσμία στην αναπνοή
* Υποχωρεί το κιτρίνισμα της οδοντοστοιχίας, των δαχτύλων και των νυχιών
* Εξαφανίζεται η δυσοσμία των ρούχων και των μαλλιών
* Βελτιώνεται η αίσθηση της γεύσης
* Επανέρχεται η αίσθηση της όσφρησης
* Αυξάνεται η αντοχή
Συμπτώματα Αποχής
Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο ένας πρώην καπνιστής ξεκινά και πάλι να καπνίζει είναι τα γνωστά επακόλουθα συμπτώματα, σωματικά και ψυχολογικά, που γίνονται αισθητά λίγες μόλις ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο. Φυσικά, όσο περισσότερα χρόνια καπνίζει ένα άτομο, τόσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα αυτά.
Ωστόσο, λίγες μόνο εβδομάδες τακτικού καπνίσματος είναι επαρκείς για να επιφέρουν το σύνολο των σχετικών συμπτωμάτων, τα οποία κορυφώνονται 2 με τρεις μέρες μετά τη διακοπή και μπορεί να διαρκέσουν ως και μερικές εβδομάδες. Η έντασή τους, ωστόσο, μειώνεται αισθητά όσο ο πρώην καπνιστής παραμένει μακριά από τον καπνό.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν ζαλάδα (τις πρώτες δύο μέρες), εκνευρισμό, μελαγχολική διάθεση, σύγχυση, νευρικότητα, άγχος, ευερεθιστότητα, διαταραχές στον ύπνο (αϋπνία, ανησυχία), δυσκολία συγκέντρωσης, ανία, πονοκεφάλους, αίσθημα κόπωσης, αυξημένη όρεξη για φαγητό, πρόσληψη βάρους, βραχνάδα, καταρροή, ενοχλήσεις στο στήθος, δυσκοιλιότητα, βήχα, ξηροστομία.
Πώς να κόψω το κάπνισμα;
Ένας διάσημος καπνιστής κάποτε είπε: «η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη: εγώ το έχω κόψει χιλιάδες φορές!»
Είναι αλήθεια πως για οποιονδήποτε καπνιστή η διακοπή της εθιστικής αυτής συνήθειας είναι δύσκολή. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι το ίδιο δύσκολη για όλους. Πολλοί αποφασισμένοι πρώην καπνιστές κατόρθωσαν να κόψουν μονομιάς το κάπνισμα μέσα σε μια μέρα, ενώ άλλοι χρειάστηκε να παλέψουν εβδομάδες ή και μήνες ώσπου να κατορθώσουν να απαλλαχτούν τελείως από αυτό.
Το άρθρο αυτό περιέχει ορισμένες πρακτικές υποδείξεις και εισηγήσεις που θα σας βοηθήσουν να κόψετε το κάπνισμα. Ωστόσο, να θυμάστε πως δεν υπάρχει μαγική λύση: θα χρειαστεί προσπάθεια από μέρους σας, την οποία μπορείτε να τροφοδοτείτε στοχαζόμενοι τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος για εσάς και τους οικείους σας.
Προσοχή στις «εύκολες λύσεις»!
Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα τα οποία υπόσχονται να βοηθήσουν έναν καπνιστή να διακόψει τις κακές του συνήθειες. Μολονότι ορισμένα από αυτά μπορεί να είναι όντως υποβοηθητικά, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί μήπως εξαπατηθείτε.
Σκευάσματα και προγράμματα που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα δίχως προσπάθεια από μέρους σας, που περιλαμβάνουν ενέσεις ή «μαγικά» χάπια με μυστικές συνταγές και δεν έχουν συστάσεις από κρατικούς φορείς είναι πιθανότατα τόσο άχρηστα, όσο και επιζήμια.
Θεραπείες νικοτίνης – φαρμακευτικές ουσίες – φίλτρα – ηλεκτρονικά τσιγάρα κ.ά.
Διάφορα άλλα σκευάσματα στοχεύουν στην υποβοήθηση του καπνιστή απαλλάσσοντας τον από τα φυσικά συμπτώματα της αποχής και δίνοντάς του τη δυνατότητα ευκολότερης απεμπλοκής του από το ψυχολογικό και συναισθηματικό του εθισμό. Πρακτικά, αυτό επιτυγχάνεται μέσω παροχής νικοτίνης στον οργανισμό από μαστίχες, επιθέματα, ψεκαστήρες, σκευάσματα εισπνοών κτλ.
Είναι κατάλληλο να ζητηθεί ιατρική συμβουλή προτού γίνει οποιαδήποτε χρήση τέτοιου σκευάσματος, ιδιαίτερα από άτομα ευαίσθητων ομάδων, όπως έγκυες γυναίκες. Δεν είναι κατάλληλα όλα τα σκευάσματα για όλους τους καπνιστές καθώς η επιτυχία τους εξαρτάται από την ποσότητα τσιγάρων που κατανάλωνε το άτομο προτού χρησιμοποιήσει ένα σκεύασμα, ενώ συχνά η χρήση τους επιφέρει κάποιες παρενέργειες.
Για το λόγο αυτό, η ιατρική και φαρμακευτική ενημέρωση είναι επιβεβλημένη πριν τη χρήση οποιασδήποτε θεραπείας νικοτίνης.
Είναι, επίσης, σημαντικό να υπογραμμιστεί πως βοηθήματα αυτού του είδους δεν απαλλάσσουν από τον εθισμό, και συνεπώς δεν αποτελούν από μόνα τους τη λύση. Απλά βοηθούν τον καπνιστή να αντιμετωπίσει πρώτα το συναισθηματικό εθισμό και, στη συνέχεια το σωματικό.
Κυκλοφορούν, επίσης, στη φαρμακευτική αγορά διάφορες ουσίες σε χάπια οι οποίες είναι σχεδιασμένες να βοηθήσουν στην αποχή από το κάπνισμα. Πολλά από αυτά τα σκευάσματα, τα οποία συνήθως δεν περιέχουν νικοτίνη, στοχεύουν στη μείωση της ευχαρίστησης που νιώθει ο καπνιστής την ώρα που καπνίζει ή στη μείωση της έπειξης για τσιγάρο.
Ωστόσο, αν κάποιος αποφασίσει να χρησιμοποιήσει κάποιο αντικαπνιστικό φάρμακο, οφείλει να ενημερωθεί πλήρως τόσο από το γιατρό όσο και από το φαρμακοποιό του για τις πιθανές παρενέργειες και τον τρόπο χρήσης.
Ορισμένοι συστήνουν την ύπνωση, το βελονισμό και την ομοιοπαθητική ως κατάλληλες μεθόδους για τη διακοπή του τσιγάρου. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη μελέτη που να αποδεικνύει ότι βοηθούν με οποιονδήποτε τρόπο στην παύση του καπνίσματος.
Παρόμοια, η χρήση φίλτρων για τη διακοπή του καπνίσματος έχει αποδειχτεί παντελώς ανώφελη, καθώς μελέτες έχουν αποδείξει πως όσοι τα χρησιμοποιούν επαναπαύονται στην υποτιθέμενη αντιζημιογόνο δράση τους και καπνίζουν ακόμη περισσότερο. Ατεκμηρίωτη επιστημονικά είναι, επίσης, η συμβολή στη διακοπή του τσιγάρου από σκευάσματα αλλοίωσης γεύσης (του καπνού) ή ειδικών διατροφικών προγραμμάτων.
Τέλος, μια σύντομη αναφορά στα περίφημα ηλεκτρονικά τσιγάρα που άρχισαν να κυκλοφορούν ευρέως την τελευταία πενταετία είναι επιβεβλημένη. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι συσκευές εισπνοής νικοτίνης που έχουν όλα τα εμφανισιακά χαρακτηριστικά ενός πραγματικού τσιγάρου.
Το 2008 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα στην οποία τόνιζε πως καμία επιστημονικά έγκυρη μελέτη δεν είχε τεκμηριώσει την ασφάλεια και τη χρησιμότητα του ηλεκτρονικού τσιγάρου ως μέσου για τη διακοπή του καπνίσματος ή και ως υποκατάστατου του τσιγάρου.
Παρόμοια η Αμερικανική Καρκινική Ένωση προειδοποίησε το 2009 πως η υποτιθέμενη ωφέλεια του ηλεκτρονικού τσιγάρου δεν τεκμηριώνεται από καμιά σχετική έρευνα, και εξέφρασε επιφυλάξεις για το κατά πόσον είναι ασφαλής η εισπνοή νικοτίνης από αυτό, καθώς συνοδεύεται και από άλλα συστατικά στοιχεία τα οποία συνήθως δεν αναγράφονται στη συσκευασία και, συνεπώς, δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν για την τοξικότητά τους.
Ανεξάρτητα από την ασφάλεια ή όχι αυτών των σκευασμάτων, η οποία πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη από οποιονδήποτε επίδοξο χρήστη, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να καταδεικνύουν πως τέτοιου είδους προϊόντα όντως βοηθούν κάποιον να διακόψει το κάπνισμα.
«Θα μου πείτε τελικά πώς να κόψω το κάπνισμα;»
Είναι προφανές από τις πληροφορίες που παρατέθηκαν πως δεν υπάρχει «χρυσή συνταγή» ή «μαγικό κόλπο» για τη διακοπή του καπνίσματος. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες συμβουλές που πάντοτε βοηθούν τον εν ενεργεία καπνιστή να περάσει στις τάξεις των πρώην καπνιστών, τις οποίες και παραθέτουμε:
* Αποφασίστε γιατί θέλετε να κόψετε το κάπνισμα. Οι λόγοι μπορεί να ποικίλουν: προσωπική υγεία και ποιότητα ζωής, προστασία της οικογένειας και των φίλων σας, λόγοι συνείδησης κ.ά. Όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα κίνητρα στη διάνοιά σας, τόσο πιο αποφασισμένος θα είστε, και τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας.
* Ορίστε συγκεκριμένη μέρα διακοπής. Μην το αφήνετε στην τύχη ή στη διάθεση της στιγμής. Αυτό βοηθά στην ψυχολογική προετοιμασία. Είναι αλήθεια ότι η απότομη διακοπή επιφέρει εντονότερα συμπτώματα αποχής, αλλά είναι επίσης τεκμηριωμένο πως έτσι διαρκούν πολύ λιγότερο. Από την ημέρα που θα ορίσετε και εξής μην καπνίσετε καθόλου!
* Ενημερώστε για την απόφασή σας τον οικογενειακό και κοινωνικό σας περίγυρο, ζητήστε τους να μην καπνίζουν μπροστά σας και αναδιοργανώστε τους προσωπικούς σας χώρους πετώντας όλα τα τσιγάρα, τα τασάκια και οποιαδήποτε άλλα είδη καπνιστή. Φροντίστε να αποβάλλετε από τα ρούχα σας την όποια μυρωδιά καπνού μπορεί να φέρουν.
* Αποφύγετε μέρη και συναναστροφές που θα δυσχεράνουν την προσπάθειά σας. Ασχοληθείτε με δημιουργικές και αθλητικές δραστηριότητες (περπάτημα, κολύμπι) την ώρα που οργανισμός σας αποζητά τσιγάρο. Κρατήστε τα χέρια σας απασχολημένα και μασήστε μια μαστίχα ή μια καραμέλα.
* Αποταμιεύστε τα χρήματα που θα ξοδεύατε για την αγορά τσιγάρων και πάρτε ένα δώρο στον εαυτό σας ή την οικογένειά σας.
* Σε στιγμές εκνευρισμού ή έντασης αναπνεύστε αργά και βαθιά.
* Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με χυμούς και άφθονο νερό και αποφύγετε το αλκοόλ.
* Μην απογοητεύεστε από τις υποτροπές, αλλά να είστε αυστηρός με τον εαυτό σας.
Προσπαθείτε να καταλάβετε τι κάνατε λάθος και μην το επαναλάβετε!
* Αποφύγετε τις εκλογικεύσεις του είδους «δικαιούμαι ένα μετά από τόσες προσπάθειες». Συνεχίστε τις προσπάθειες ώσπου να τα καταφέρετε.
* Μην αποθαρρυνθείτε από μια παροδική αύξηση του βάρους σας. Μελέτες έχουν καταδείξει πως η διακοπή του καπνίσματος επιφέρει αύξηση το πολύ πέντε κιλών, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω ισορροπημένης διατροφής και τακτικής μετριοπαθούς άσκησης. Μην ξεχνάτε ότι οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι πολύ μεγαλύτερα από την όποια αύξηση βάρους μπορεί να προκύψει.
* Μην επαναπαύεστε! Ξαφνικές επιθυμίες για κάπνισμα μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή, ακόμη και χρόνια αφότου το έχετε κόψει. Αντισταθείτε στοχαζόμενοι τα οφέλη και την προσπάθεια που έχετε καταβάλει όλο αυτό το διάστημα.
Όλοι οι καπνιστές μπορούν να κόψουν το κάπνισμα. Αρκεί να το θελήσουν και να προσπαθήσουν. Είναι ένα δώρο που το οφείλουν τόσο στον εαυτό τους, όσο και στα αγαπημένα τους πρόσωπα. www.karkinos24.gr
ΠΗΓΗ: all-in-health
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου